Brezilya’nın Amazon mega projeleri Lula’nın yeşil emellerini tehdit ediyor

RIO DE JANEIRO — Brezilyalı Luiz Inácio Lula da Silva, 1 Ocak’taki yemin töreninin ardından, sarı başlığı ve ahşap dudak plakasıyla hemen tanınan Yerli lider Raoni Metuktire ile kol kola rampadan başkanlık sarayına yürüdü.

Ancak Metuktire’nin atalarının topraklarındaki ormansızlaşmayı hızlandıracak büyük bir demiryolu, solcu lider ile Kayapó halkının şefi arasındaki ilişkileri bozma riski taşıyor. Ve bu, aktivistlerin ve uzmanların devam etmeleri halinde doğal dünyayı mahvedeceğini ve Lula’nın çevrenin savunucusu olarak yeni bulduğu imajını ciddi şekilde zedeleyeceğini söylediği birkaç mega projeden yalnızca biri.

Diğerleri arasında Amazon Nehri’nin ağzına yakın bir petrol sondaj projesi; Amazon yağmur ormanlarının en korunan alanlarından bazılarını kesecek bir otoyol; ve dev bir hidroelektrik barajının ruhsatının yenilenmesi.

“Lula çevre hakkında konuşuyor, yasadışı madencilikle meşgul olduğunu gösteriyor, Yerli bölgelerinin sınırlarını çiziyor. Zaten çok şey öğrendi ama daha fazlasını öğrenmesi gerekiyor. Yakın zamanda yasadışı madencilikle mücadeleyi de içeren çalışmalarıyla Goldman Çevre Ödülü’nü kazanan Munduruku halkının Yerli lideri Alessandra Korap, “Hala çok endişeliyiz” dedi.

Lula’nın selefi Jair Bolsonaro altında, ormansızlaşma 15 yılın en yüksek seviyesine ulaştı ve çevresel kısıtlamalar zayıfladı. Aşırı sağcı lider, çevre ajanslarındaki kilit pozisyonları tarım ticareti müttefikleri ve askeri yetkililerle doldurdu. Yerli halkların hakları ayaklar altına alındı.

Geçen yılki seçimlerde Bolsonaro’yu az farkla mağlup eden Lula, üçüncü döneminin merkezine çevre koruma ve Yerli halkların haklarına saygıyı koymaya çalıştı. Ormansızlaşmayla mücadele eden Amazon Fonu için başarılı bir şekilde uluslararası bağış arayışına devam etti, yasadışı madencileri Yanomami bölgesinden çıkarmak için askeri bir kampanya başlattı, 2030 yılına kadar tüm yasadışı ormansızlaşmaya son vermeyi taahhüt etti ve Yerli bölgelerin sınırlarını yeniden çizmeye başladı.

Ancak Lula, büyük altyapı projelerinde zorlu sınavlarla karşı karşıya kalır. Muhalifler onları bir felaket olarak görse de, Lula’nın İşçi Partisi’nden bazıları onları istihdam sağlamak ve büyümeyi desteklemek için gerekli görmeye devam ediyor. Gelişmekte olan bir ülke olan Brezilya’nın sosyoekonomik faydalar için yoğun talebi var.

PETROL ÇIKARMA PROJESİ

Brezilya’nın çevre kurumu Ibama, önümüzdeki aylarda Amazon’un ağzına yakın bir sektörde sondaj ruhsatı alıp almamaya karar verecek. Eski bir Ibama başkanı olan ve şimdi kar amacı gütmeyen bir ağ olan İklim Gözlemevi’nde kamu politikası uzmanı olan Suely Araújo, onayın kesinlikle tüm bölgede sondaj yapılmasına yol açacağını söyledi.

“Bu bir tutarlılık meselesi. Lula’nın çevre koruma ve iklim krizi üzerine yaptığı konuşmalar yerinde. Ancak petrol arama faaliyetleri yoğunlaştırılırsa, bu fosil yakıtların genişletilmesi anlamına gelecektir. Bir tutarsızlık olurdu,” dedi Araújo.

Lula’nın ilk dönemlerinde, büyük denizaşırı keşifler sağlık, eğitim ve sosyal refah programlarını finanse etmenin bir yolu haline geldi.

İklim odaklı bir düşünce kuruluşu olan CIPO’nun direktörü Maiara Folly, “Bu vizyon büyük ölçüde devam ediyor, bu da önemli sosyal çevresel riskler olsa bile hükümeti stratejik projelerden vazgeçmeye ikna etmenin çok zor olacağı anlamına geliyor” dedi. ve uluslararası ilişkiler.

Mevcut üretimin önümüzdeki yıllarda zirveye çıkmasıyla, Brezilya’nın kuzey kıyılarında daha fazla güvenlik sağlamaya büyük ilgi var. Az çalışılmış mangrov tarlalarına ve bir mercan resifine ev sahipliği yapan eşsiz ve biyolojik çeşitlilik içeren bir konumdur.

Araújo, projenin güçlü gelgitlerle başka yerlere taşınabilecek sızıntı riski taşıdığını söyledi.

Devlet tarafından yönetilen petrol devi Petrobras, beş yıllık, 6 milyar dolarlık keşif bütçesinin neredeyse yarısını bölge için ayırdı. CEO Jean Paul Prates, ilk kuyunun geçici olacağını ve şirketin açık deniz sondajında ​​hiçbir zaman sızıntı kaydetmediğini söyledi.

Enerji Bakanı Alexandre Silveira Mart ayında bölgenin Brezilya’nın kuzey bölgelerinde kalkınma için “geleceğe pasaport” olduğunu söyledi. Lula, aynı terimi daha önceki açık deniz petrol keşiflerini tanımlamak için kullandı.

Seksen sivil toplum ve çevre örgütü, WWF Brasil ve Greenpeace, derinlemesine bir çalışma yapılıncaya kadar lisansın reddedilmesi çağrısında bulundu.

HİDROELEKTRİK BARAJI

Xingu Nehri üzerindeki beton bir dev olan Belo Monte hidroelektrik barajı, Lula tarafından planlandı ve halefi Dilma Rousseff tarafından inşa edildi. Taraftarlar bunu iş yaratmanın ve Brezilya’nın şebekesine güç eklemenin bir yolu olarak gördüler.

Yerli halk ve çevre kampanyacıları buna şiddetle karşı çıktı ve araştırmalar etkilerinin felaket olduğunu gösteriyor. Sivil toplum kuruluşları, on binlerce insanın yerinden edildiğini tahmin ediyor ve uzmanlar, yerel şiddet artışını iş kaybına bağlıyor. Endişe duyulan bir alan, Xingu’nun suyunun çoğunu kaybetmiş olan Volta Grande veya Big Bend’dir. Bu, birçok Yerli popülasyonun geçiminin temeli olan balıkların ortadan kaybolmasına neden oldu.

Belo Monte, Ibama’nın lisansını yenileyip yenilemeyeceğini tartmasıyla Lula’nın gündemine geri döndü. Ajans geçen yaz, barajın sahibi olan Norte Energia’nın orijinal ruhsat koşullarının çoğuna uymadığını bildirdi.

Yerel basında Norte Energia’nın yaklaşık 2.000 balıkçıya tazminat olarak 20.000 real (yaklaşık 4.000 $) dağıtmayı teklif ettiği bildirildi.

Ocak ayında, bölgedeki araştırmacılar çevre gazeteciliği sitesi Sumauma’ya Lula ve yönetimini baraj çevresindeki suçları ve adaletsizlikleri soruşturup cezalandırmaya çağıran bir mektup yayınladılar.

Mektupta, “Amazon’u korumaya ve iklim kriziyle mücadele etmeye gerçekten kararlı olan herhangi bir hükümet, Belo Monte’nin neden olduğu sorunları tanımak ve neden olduğu zararı ve etkileri düzeltmekle yükümlüdür.”

Yerel halk, ruhsatın ancak Norte Energia’nın suyu nehir içinde ve çevresinde yaşamın sürdürülmesine izin verecek şekilde kullanmayı kabul etmesi halinde yenilenmesini talep ediyor.

Folly, ruhsatın başlangıçta Rousseff hükümetinin ağır baskısı altında verildiğini söyledi. Lula’nın çevre bakanı Marina Silva, Mart ayında Sumauma ile yaptığı bir röportajda, bu kez “eskiden olduğu gibi kimsenin zorlanmayacağına ve bunun topyekun bir değişimi temsil edeceğine” söz verdi.

OTOYOL

BR-319 otoyolu Porto Velho’yu Manaus’a bağlar. 1980’lerde kullanılmaz hale geldikten sonra terk edildi, ancak hükümet mal ihracatını kolaylaştırmak için onu yeniden döşemek istediğinin işaretlerini verdi.

Çevreciler ve bilim adamları, arazi spekülasyonunu artırarak ve arazi gaspçılarına kolay erişim sağlayarak bölgede kontrolsüz ormansızlaşmaya yol açabileceği konusunda uyarıyorlar. Brezilya ulusal uzay ajansına göre, Bolsonaro yolun bir bölümünün yeniden kaplanacağını duyurmasının ardından, yakın bölgelerdeki ormansızlaşma hızla arttı.

Lula geçen Haziran ayında Radio Difusora’ya yeniden yapılanmayı desteklediğini ve bunun Amazonas ve Rondonia eyaletlerinin ekonomileri için önemli olduğunu söyledi. Ibama’nın başkanı Rodrigo Agostinho Mart ayında AP’ye ajansın dikkatli bir şekilde analiz etmek için izin sürecini yavaşlattığını söyledi.

DEMİRYOLU

Benzer endişeler, tahılları nihai olarak yurtdışına gönderilmek üzere anakaradan Tapajos Nehri’ne taşıyacak olan ve Ferrograo olarak bilinen 933 kilometrelik (yaklaşık 580 mil) bir demiryoluyla ilgili.

Proje, soya ve mısır taşıyan daha az kamyon ve dolayısıyla daha az karbon emisyonu anlamına gelir. Ancak aynı zamanda ormansızlaşmanın artması anlamına da gelebilir. Minas Gerais Federal Üniversitesi tarafından 2021 yılında yapılan bir araştırma, tamamlanması halinde 2035 yılına kadar Mato Grosso eyaletindeki Yerli topraklarında 230.000 hektardan fazla ormansızlaşma öngördü.

Demiryolu, bir mahkemenin Jamanxim Ulusal Parkı’ndaki ormanların geçişine yol açmasına izin veren bir yasanın anayasaya uygunluğuna ilişkin kararını bekleyene kadar beklemede.

Ocak ayında, Lula’nın ulaştırma bakanı Renan Filho, Ferrograo’yu en öncelikli projeler arasına yerleştirdi.

Reis Raoni gibi Kayapó’nun liderlerinden biri olan Doto Takak-Ire, Mart ayında O Globo gazetesinde yayınlanan bir köşe yazısında, projenin 48 Yerli halkın yaşamını tehdit edeceğini söylemiş ve projeyi “Yerli soykırımı demiryolu” olarak adlandırmıştı.